Hoe massage helpt bij breinontwikkeling
Door Annemarie Bijloos
“Ik denk dat we meer vrede in de wereld zullen vinden en een betere mensheid worden als we onze rechterhersenhelft toestaan het gesprek te leiden en de vaardigheden van onze linkerhersenhelft toestaan dat te manifesteren.”
JILL BOLTE TAYLOR
In deze blog neem ik je mee in de werking van onze hersenen, het werk van Jill Bolte Taylor over hersenhelften, en hoe massage kan helpen bij het ontwikkelen, onderhouden en voeden van je brein.
Leestijd: 10 minuten
De waarheid over onze hersencapaciteit
Een huiskamer. We zien een jongen. Hij maakt met zijn linkerhand een tekening van een robot, en met zijn rechterhand zijn rekenhuiswerk.
Ik weet niet meer precies waarvoor er geadverteerd werd, maar dit beeld uit een reclamespot van zo’n vijftien jaar geleden maakte zo’n indruk op me dat ik het me nu nog herinner. In de reclame hoorde je een voice-over, die zei dat naarmate we ouder worden, we steeds minder van onze hersencapaciteit gebruiken (een schrikbarend getal van acht procent staat me bij).
Ik, een tiener toen, schrok hiervan; als dat zo was, wilde ik absoluut niet ouder worden! Dit angstaanjagende toekomstbeeld werd al snel verdreven door een mijmering… hoeveel vrije tijd zou ik wel niet hebben als ik Wiskunde en Frans tegelijkertijd zou kunnen maken?!
Inmiddels weet ik dat het helemaal niet klopt dat we maar een klein deel van onze hersenen benutten. Tenzij je een hersenbeschadiging hebt, gebruik je honderd procent van je hersenen. Wel staan, afhankelijk van wat je aan het doen bent, bepaalde delen van je hersenen meer ‘aan’ dan anderen. De aansturing van je ademhaling, hartslag en spijsvertering staan bijvoorbeeld altijd aan.
Maar bij het lezen van deze blog gebruik je bijvoorbeeld visuele en talige delen van je brein, terwijl als je straks opstaat om wat water te drinken het motorische deel actiever is. Onze handelingen en activiteiten beïnvloeden welke delen van ons brein actief zijn, dus vraag jezelf dan eens af: wat doe jij eigenlijk veel of vaak?
De vier delen van ons brein
Jill Bolte Taylor, een neuroanatomist, legt uit dat het brein grofweg is in te delen in vier delen: een linker- en rechterhersenhelft, die op hun beurt beiden bestaan uit een denkend en een voelend deel. Er is dus een denkend linkerdeel, een voelend linkerdeel, een denkend rechterdeel en een voelend rechterdeel. Het populaire idee dat de linkerhelft rationeel en de rechterhelft emotioneel zou zijn, is dus niet waar! Er zijn wel andere verschillen tussen de twee helften, en meer specifiek tussen de vier delen van het brein.
Linkerhelft: het centrum van ons ego
Zo is de linkerhelft het centrum van ons ego. Het is voortdurend bezig te ordenen en organiseren, en geeft ons een idee van waar wij ophouden en de wereld begint (zo weet je bijvoorbeeld dat je kleren iets anders zijn dan je lichaam). Ook heeft dit deel tijdsbesef, waardoor je herinneringen en verwachtingen kan hebben. Het denkende deel is logisch en analytisch, kent woorden en cijfers, houdt van details en to-do lijsten. Het voelende linkerdeel is angstig, wantrouwig en zelfzuchtig, omdat het in het verleden leeft.
Rechterhelft: eenheid met de wereld
Het voelende rechterdeel is juist vriendelijk, creatief en roekeloos. Het denkende rechterdeel is beeldend, creatief, intuïtief. Het houdt ervan in flow te zijn en zich te verwonderen. En over het algemeen ervaart de rechterhelft verbondenheid met anderen en eenheid met de wereld, liefde, dankbaarheid, gelukzaligheid. Het ziet het grotere geheel, en leeft in het eeuwigdurende heden. De delen van ons brein verwerken informatie op een verschillende, maar complementaire wijze; ook zijn ze niet gescheiden, maar communiceren voortdurend met elkaar.
Hersenhelften in de maatschappij
Toch lijkt het erop dat onze maatschappij activiteiten en waarden van onze linkerhersenhelft (dan specifiek het denkende deel), hoger acht dan die van de rechterhelft (al helemaal het voelende deel). Kritisch denken, onszelf of een individu zijn en ons specialiseren zijn belangrijker dan vriendelijk zijn, compassie hebben en samenwerken.
Ambitie en competitie worden opgehemeld, en stress (iets wat we in de linkerhersenhelft ervaren) wordt als noodzakelijk gezien en soms zelfs als erelintje gedragen. We zijn meer bezig met wat buiten onszelf is, met materiële zaken als geld en status, dan met wat er zich binnenin ons afspeelt.
Dit zie je niet alleen terug in welke banen meer verdienen – een advocaat, chirurg of IT- programmeur verdient over het algemeen meer dan een basisschooldocent, kunstenaar of therapeut – maar ook in het onderwijs. Vorig jaar kondigden de minister van Onderwijs en de Onderwijsinspectie aan dat er op scholen veel meer tijd aan taal en rekenen moet worden gespendeerd. En in het rapport De Staat van Onderwijs 2022 worden als eerste twee maatschappelijke opgaven van onderwijs genoemd: “Elke leerling en student verlaat het onderwijs geletterd en gecijferd,” en “Elke leerling en student kent zichzelf en heeft geleerd zelfstandig keuzes te maken.” Een kind dat weet waar het zelf ophoudt en de wereld begint, kan denken in termen van ‘ik’ en ‘mij’, en kan lezen en schrijven, maakt (meer) gebruik van haar (denkende) linkerhersenhelft.
Alle hersendelen samen laten werken
Einstein zei: “Onze intuïtieve geest is een heilig geschenk, onze rationele geest is een trouwe slaaf. Onze maatschappij eert de slaaf, maar vergeet het geschenk.” Nu moeten we niet onze intuïtie, of onze rechterhersenhelft, op een voetstuk plaatsen. Of onze linkerhersenhelft afschilderen als de grote boosdoener. Het gaat erom alle delen van ons brein te integreren en samen te laten werken.
Taylor weet als geen ander dat we alle onderdelen van ons brein nodig hebben om te leven. Op 37-jarige leeftijd kreeg ze een beroerte waardoor ze alle functies van haar linkerhersenhelft verloor.
Nu alleen haar rechterhersenhelft nog online was, ervaarde ze een vredige en kosmische eenheid met alles en iedereen, maar kon ze niet functioneren in de wereld. Met jarenlange therapie kwam haar linkerhersenhelft langzaamaan weer tot leven, maar toen ze merkte dat haar denkende linkerdeel opnieuw de baas wilde zijn, maakte ze de keuze om voortaan alle delen van haar brein samen te laten werken (en schreef hier het boek Whole Brain Living over).
Ze stelt: “Ik denk dat we meer vrede in de wereld zullen vinden en een betere mensheid worden als we onze rechterhersenhelft toestaan het gesprek te leiden en de vaardigheden van onze linkerhersenhelft toestaan dat te manifesteren.”
Hoe leven we met ons hele brein?
Op welke manier kunnen we een betere samenwerking vinden tussen onze hersenhelften? Hoe leven we met ons hele brein? Taylor houdt zelf van creatief bezig zijn; ze maakt kunstbreinen van glas-in- lood en kalksteen, schildert, zingt en schrijft liedjes. Maar eigenlijk alle bezigheden waardoor je meer in het moment komt, helpen je uit het continue gepraat van je linkerhersenhelft te stappen en meer empathie, connectie en spirituele betekenis te ervaren. Dansen, bewegen, mediteren, bidden en aanraking zijn andere manieren.
Aanraking is ook een manier
Vooral dat laatste vinden we bij Movement Matters natuurlijk interessant! Eerder postten we al een artikel over het belang van massage voor kind en gezin, waarin we schreven over wat er in de hersenen gebeurt als je wordt aangeraakt (met onderaan een hele leuke video- uitleg over massage die je met en voor kinderen kan doen!).
Maar de neurologische voordelen van massage blijven niet beperkt tot kinderen; iedereen heeft baat bij liefdevolle aanraking. Onder anderen stimuleert het de aanmaak van hormonen die je rustig, veilig, blij en verbonden doen voelen, en activeert het je parasympatische zenuwstelsel dat je helpt ontspannen.
Wist je dat onderzoek heeft aangetoond dat mensen kunnen voelen of degene die hen aanraakt afgeleid of afwezig is en routinematig werkt, of juist bewust, aanwezig en in connectie is (Cerritelli et al., 2017)? Dan is het niet zo gek om te verwachten dat een fijne massage je kan helpen bewustzijn, aanwezigheid en verbinding te ervaren, en zo de kwaliteiten van je rechterhersenhelft te ontwikkelen, onderhouden en voeden!
Onze rechterhersenhelft-termen
Onze klanten zeggen hetzelfde. Lees maar eens de reviews van Movement Matters, die staan vol rechterhersenhelft-termen! Klanten omschrijven de massages en de ruimtes als rustgevend, ontspannend, magisch, bijzonder, heilzaam. Ze ervaren verbinding en voelen zich direct rustig, in hogere sferen, in een andere wereld, als herboren, hebben als een baby geslapen. En onze masseurs noemen ze onder anderen als zorgvuldig, zorgzaam, warm, intuïtief, aandachtig, liefdevol.
Dat is de kracht van massage en je hele brein in actie.
Annemarie Bijloos is filosoof, masseuse en yogadocent.
Meer verhalen van haar kun je hier lezen.
Bibliografie
Koontz, K. Listening in with… Jill Bolte Taylor. Unity Magazine.
https://www.unity.org/article/listening-jill-bolte-taylor
Scherer, E. (2012). Right Brain Learning. The Opportunity for Professional Massage Therapists. Journal of Massage Sciences (vol.2) https://www.scienceofmassage.com/2012/04/right-brain-learning-the-opportunity-for- professional-massage-therapists/
Cerritelli, F., Chiacchiaretta, P., Gambi, F., Ferretti, A. (2017). Effect of Continuous Touch on Brain Functional Connectivity Is Modified by the Operator’s Tactile Attention. Frontiers in Human Neuroscience, Section Sensory Neuroscience (vol.11) https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnhum.2017.00368/full
Bolte Taylor, J. (2021). Whole Brain Living. The Anatomy of Choice and The Four Characters That Drive Our Life. Hay House Inc. (in het Nederlands verschenen als Grip op Je Brein. Voorkom Dat Jouw Vier Hersendelen Elkaar Tegenwerken en Vind Meer Rust en Welzijn bij Kosmos Uitgevers)
Inspectie van het Onderwijs (2022). De Staat van het Onderwijs. https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2022/
0 reacties